Inclusief Vrijwilligerswerk
"Diversiteit is uitgenodigd worden voor het feestje, inclusie is gevraagd worden om samen te dansen"
Waarom Inclusie?
In een steeds diversere samenleving, gaat inclusie gaat over de vraag hoe we het samen leven met elkaar gaan regelen.
Vrijwilligerswerk kan een meerwaarde betekenen voor iedereen, daarvan zijn we overtuigd. Alleen, de ene ervaart meer drempels dan de andere om geschikt vrijwilligerswerk te vinden, of om ermee te starten. Vanuit die optiek startte het Vrijwilligerspunt een pilootproject op, in samenwerking met Kwadraet, om na te gaan hoe je dergelijke drempels kan wegwerken.
Anderzijds was het ook nodig om organisaties te versterken. De maatschappij verandert voortdurend, en verenigingen die al langer bestaan, dreigen vast te gaan zitten (zelfs al beseffen ze het zelf niet). Ze zijn van oudsher vrij homogeen, en ontwikkelden doorheen de jaren gewoontes en patronen. Die sluiten vaak niet meer aan de samenleving, waarin diversiteit niet langer te ontkennen is, maatschappelijke kwetsbaarheid meer zichtbaar wordt, de vraagstukken complexer worden, enzovoort.
Het vraagt soms om een mentaliteitswijziging én een andere aanpak. Onder meer ten opzichte van de vrijwilligers:
- Nood aan ruimte voor verscheidenheid
- Nood aan waardenvrij kader, met de blik op competenties en talenten, op krachten ipv klachten, op mogelijkheden in de buurt
- Cocreatieve aanpak: hoe kunnen we samen met onze vrijwilligers de organisatie vorm geven?
Met andere woorden: hoe kan je ruimte creëren voor meerstemmigheid? Dat begint soms bij kleine aanpassingen, die op termijn een grote impact hebben.
De betrokkenen bij het Pilootproject getuigen over hoe zij inclusie ervaren, wat ze hebben ondernomen, en wat ze uit het project hebben geleerd:
17/11/2022: Inspiratiedag inclusief vrijwilligerswerk
De opzet en de impact van het gelopen traject
Presentaties Inspiratiedag
Hieronder vind je de presentaties die werden gegeven tijdens de inspiratiedag. Ze bevatten een hoop informatie rond inclusie & vrijwilligerswerk. Of je nu aanwezig was op 17 november of niet, bekijk ze zeker, wie weet kan je ermee aan de slag!
Inspirerende vragen
Naar aanleiding van het pilootproject en de inspiratiedag, vonden we enkele inspirerende vragen. Ze kunnen een hulp zijn om na te denken over inclusie in jouw organisatie. Denk jij al na over volgende zaken
- Hoe zorgen wij er in onze organisatie voor dat alle vrijwilligers zich thuis voelen?
- Waarover kunnen vrijwilligers meepraten & beslissen? Waarover niet?
- Kunnen meningen & ideeën die verschillend zijn, aan bod komen?
- Hoe hou je rekening met de vaardigheden en talenten van je vrijwilligers bij de taakverdeling?
- Wat doen jullie in de vereniging als je uitspraken hoort die stereotyperend zijn?
- Hoe geef je aandacht & waardering aan vrijwilligers? Is dat georganiseerd of gebeurt het eerder spontaan?
Foto's Inspiratiedag
Pilootproject Inclusief Vrijwilligerswerk (2021 - 2022)
Methode
Doorheen het traject ging Kwadraet aan de slag met de deelnemende organisaties. De methode valt op te delen in 3 werkvormen:
- Individuele trajectbegeleidingen voor de organisaties: procesbegeleiding door Kwadraet
- 4 overlegmomenten doorheen het pilootproject met alle betrokken organisaties: op die manier kwam een lerend netwerk tot stand
- Terugkoppeling pilootproject: Kwadraet distilleert tools, signalen en good practices uit de begeleidingen. Daarmee kunnen ook andere organisaties aan de slag.
Toolkit Wij Vrijwilligers
Als aanvulling is er de Toolkit van Wij Vrijwilligers. Aan de basis ligt een onderzoek van de UCLL naar vrijwilligers met een kwetsbare achtergrond. Daaruit werden concrete tips & adviezen gepuurd, die uiteindelijk in een toolkit werden gegoten. Die biedt handvaten aan wie de toegankelijkheid van zijn/haar vrijwilligerswerking wil vergroten, en samen met vrijwilligers de grote uitdagingen scherp wil krijgen. Ze moedigt aan om op een participatieve manier doelstellingen te formuleren en geeft inspiratie en concrete ideeën om actie te ondernemen.
Je vindt met andere woorden een overvloed aan inspiratie en concrete ideeën om binnen je organisatie stappen te ondernemen richting meer inclusie. Zelf de toolkit ontdekken? WijVrijwilligers creëerde een handige website waarop je alles naleest.
